De werkgroep “Politiek en DV techniek” analyseert actuele politieke ontwikkelingen in de defensiesector. Zij levert onafhankelijke feiten en duiding vanuit de technologische kennis en ervaring van ingenieurs.
De werkgroep Politiek en DV techniek heeft onderstaande opmerkingen en vragen over het Nationaal Plan defensieuitgaven t.b.v. de NAVO van 14 december 2018, waarin de Minister van Defensie aangeeft op welke wijze Nederland naar de NAVO norm van 2% BBP zal toegroeien. Het commentaar is opgesteld op basis van openbaar beschikbare informatie en kennis en ervaring op het gebied van defensietechnologie. De opmerkingen en vragen verwijzen naar de tekst van het Nationaal Plan en betreffen uitsluitend technologische of daarmee verband houdende aspecten.
Pag. 2 (3e alinea) - Nieuwe dreigingen van nieuwe technologieën
Nieuwe technologieën zijn in zichzelf soms een nieuwe bedreiging, maar veroorzaken ook een verschuiving in de geopolitieke verhoudingen in de wereld. De recente onthulling van een prototype railgun en de maanlanding door China zijn hiervan de meest recente voorbeelden. Ook de door Rusland aangekondigde hypersone raketten gaan een serieuze dreiging vormen, die met huidige middelen niet kan worden aangepakt.
Veel onderzoek en ontwikkeling is noodzakelijk om de genoemde dreigingen het hoofd te bieden . Dat duurt vaak 10-15 jaar en er is de laatste jaren veel kennis afgebouwd. Onderzoek en ontwikkeling is bijvoorbeeld noodzakelijk op het gebied van high energy laser systemen, het enige technologische antwoord op hypersone raketten en rail-gun projectielen.
Nederland werkte in het verleden al aan de ontwikkeling van railgun systemen en high energy laser. Deze projecten werden omstreeks 1998 en 2001 wegens bezuinigingen stopgezet.
In eerdere commentaren noemden wij, naast high energy laser, ook al het belang van technologieën zoals onbemand vliegen, varen en rijden, autonome wapensystemen, hypersone raketten, etc.
In het Nationaal Plan staat dat het kabinet later op deze dreigingen terug zal komen, zonder daaraan een tijdpad te koppelen. Zo’n tijdpad werd helaas evenmin genoemd in de Defensienota 2018, waarin op pagina 8 en 9 tal van nieuwe technologieën werden genoemd, als dreiging of als potentiële eigen capaciteit. Ontwikkeling van nieuwe technologieën en capaciteiten vraagt veel tijd, maar in de eerste onderzoeksfasen relatief weinig geld. Daarom is wachten met het bepalen van een standpunt niet effectief.
Ons land zou bij de ontwikkeling op een aantal van deze technologiegebieden voorop kunnen lopen, zoals destijds ook het geval was. Vooral als Defensie wil optreden als Launching Customer liggen er kansen. Een aantal technologiegebieden lenen zich uitstekend voor communautaire mede-financiering vanuit het Europese Defensie Fonds (EDF).
Er is de afgelopen jaren in Nederland helaas veel kennis verloren gegaan, zowel bij Defensie als bij de kennisinstituten. De werkgroep is van mening dat een van de speerpunten van beleid zou moeten zijn deze kennisbasis versneld te herstellen, zowel voor bestaande technologiegebieden, als de eerder genoemde nieuwe dreigingen en mogelijkheden. Veel kennis is noodzakelijk om nieuwe ontwikkelingen te volgen en waar nodig en mogelijk (bij) te sturen. Zeker in een periode dat veel investeringen worden gedaan die vaak 40 jaar mee gaan.
Pag. 3 - Europese samenwerking
De genoemde door de EC ontwikkelde samenwerkingsvormen (o.a. PESCO, EDF) zijn belangrijke platformen om Europese samenwerking te bevorderen. Om goed aan te sluiten bij deze samenwerkingsvormen is het ook noodzakelijk de procedures binnen Nederland daarop aan te laten sluiten. Onder meer is het nu onmogelijk om Nederlands belastinggeld in zo’n samenwerkingsproject te investeren in technologie-ontwikkeling buiten Nederland. Daarnaast is het inrichten van samenwerking bijna onmogelijk omdat rekening gehouden moet worden met de begrotingsprocessen in alle deelnemende landen. Die problematiek vermindert binnen PESCO en EDF projecten niet zolang er een nationale bijdrage wordt verlangd. Nederlandse procedures zouden daar slim op moeten inspelen zodat Nederland maximaal effectief kan optreden.
_____________________________
Den Haag, 9 januari 2018
Meer informatie over de werkgroep Politiek en Defensietechniek vindt u via deze link.
Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met de werkgroep via E: politiektechniek@kividv.nl
Wilt u de commentaren en adviezen van de werkgroep per email ontvangen? Meldt u dan aan voor onze mailinglist.
Disclaimer: De gegeven feiten en meningen zijn gebaseerd op open bronnen en op de kennis en ervaring van werkgroep leden.
Als onderdeel van de beroepsvereniging KIVI is de werkgroep onafhankelijk van politieke partijen, overheden en bedrijven.
Dit is geen officieel standpunt van KIVI. De vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor hetgeen door de werkgroep of haar leden naar voren is gebracht.
Foto: NATO (CC BY-NC-ND 2.0)