Reflectie over medisch handelen vanuit ethisch perspectief

Reflectie over medisch handelen vanuit ethisch perspectief
dr. Jan Jans
UHD Geesteswetenschappen

A. “How Medicine Saved the Life of Ethics”

1. De exponentiële groei van medische mogelijkheden ~ technologie
 - therapeutische tussenkomsten
 - diagnostische kennis //  therapie?

2. De spanning tussen ‘kunnen’ en ‘mogen’: de vraag naar criteria
 - spontane ervaring van dilemma's en paradoxen
 - de maatschappelijke vraag naar regulering door normen (‘soft-law’)
 - de schaduw van Buchenwald ...

3. Biomedische-ethiek als ‘antwoord’
 - ethische commissies, centra en publicaties
 - betrokkenheid van artsen, juristen, filosofen en theologen

B. Scherpstellen van het ethische perspectief

4. Menselijk handelen als streven naar en realiseren van waarden
 - constateren en waarderen: werk-woorden
 - de overgang van feit naar waarde: interpreteren
 - de antropologische context/zin-kader van waarden: betrokkenheid & participatie

5. Het eigene van de ethische interesse: motief èn criterium
 - ethiek als aspect naast andere aspecten? [‘ethiek of eet-ik’]
 - ethiek als de waarde-component in elk handelen
 - ethische contrastervaring: conflicten van waarden en/of onwaarden
 - rangorde en proportie versus enthousiaste kortzichtigheid?

C. Ethiek in de geneeskunde

6. Gezondheidszorg als interesse: de waarde-context van medische kennis & kunde
 - bijstand in de strijd tegen ziekte, lichamelijke gebreken en ontijdige dood
 - motief èn criterium: omdat en voor zover
 - de vanzelfsprekendheid van medische ethiek

7. Keuzen in de zorg - spanning tussen mogelijke & wenselijke ?
 - “the sky is the limit”  / “kan alles wat mag?” ~ verwisselen van deel en geheel
 - de contrastervaring van zinloos medisch / medisch zinloos handelen

Literatuurlijst behorende bij de lezing van 11-05-2011 in Utrecht van Dr. J.M.N.E. Jans met de titel: Medische Ethiek.

-  Jan Hendrik van den Berg, Medische macht en medische ethiek, Nijkerk: Callenbach, 1969
-  Paul Sporken, Voorlopige diagnose. Inleiding tot een  medische ethiek, Bilthoven: Ambo 1969
-  Marc Berg en Annemarie Mol (red.), Ingebouwde normen. Medische technieken doorgelicht, Utrecht: Van der Wees, 2001
-  Peter-Paul Verbeek, De grens van de mens. Over techniek, ethiek en de menselijke natuur, Rotterdam: Lemniscaat 2011