Katholieke architectuur in de twintigste eeuw

Geachte leden van de vereniging Histechnica en van de KIVI afdeling Geschiedenis der Techniek,

Uw besturen hebben het genoegen u uit te nodigen tot het bijwonen van een voordracht te houden door dr.ir. M.P. Remery, met titel:

Katholieke architectuur in de twintigste eeuw: de vier architecten van de Leidse familie Van der Laan

Aan het bijwonen van de voordracht zijn geen kosten verbonden. U wordt vriendelijk verzocht zich tevoren aan te melden; en wel uiterlijk zaterdag 2 februari a.s. Aanmelden bij voorkeur via de KIVI website of via email naar pthlmvanwoerkom@gmail.com onder vermelding van "Aanmelding voordracht 9 februari met [aantal] introducés"  of telefonisch aan de programmacommissaris (070 – 307 0275).

Samenvatting van de voordracht

In zijn boek "Katholieke architectuur in de twintigste eeuw" (Verloren, 2018) toont auteur Michel Remery aan hoe vier architecten uit het gezin van Leo van der Laan een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de Nederlandse architectuur binnen de ‘katholieke zuil’ van de twintigste eeuw. Hij neemt de lezer mee naar de bloeitijd van de verzuiling en laat zien hoe de vier architecten onderling zeer verschillende stijlen en vormen toepasten. Onder hen zijn de Leidse architecten Leo en Jan van der Laan, en de bekende Benedictijner monnik en architect Dom Hans van der Laan met zijn broer Nico. Zijn boek vormt de basis voor zijn voordracht voor Histechnica en KIVI-GdT.

Het gezin Van der Laan telde vier architecten – Vader Leo en zijn zonen Jan, Hans en Nico – die twee aan twee in grote harmonie en met bewondering voor elkaar totaal verschillende bouwstijlen ontwikkelden. Ze stonden bekend als katholieke traditionalistische architecten, die vooral bouwden binnen de eigen katholieke zuil. Leo en Jan lieten alleen al in Leiden een enorm gevarieerd gebouwd oeuvre van honderden gebouwen na. Hans en Nico werkten bovenal aan een universele theorie van de architectuur. Ieder van deze vier architecten werd hierbij gemotiveerd en gedreven door zijn katholieke levenshouding.

Alle vier architecten Van der Laan wisten hun aardse activiteiten te verbinden met de eredienst aan God in het leven van elke dag en de liturgie (...). Hun leven was gewijd aan de zoektocht naar de sleutel tot schoonheid in de architectuur (...). Dom Hans van der Laan zou zeggen dat ze hun ontwerpen een bijzondere schoonheid wilden laten uitstralen en zo de toeschouwer door de zintuiglijke omgang met de dingen leiden tot de innerlijke omgang met God in zijn of haar ziel. Op deze wijze construeerden de architecten Van der Laan als het ware een tastbaar antwoord op de vraag hoe liturgie en architectuur zich tot elkaar verhouden, en vonden hierin de sleutel tot de schoonheid van hun ontwerpen, die bepalend zijn voor een flink deel van de katholieke architectuur van de twintigste eeuw.

Informatie over de spreker, dr.ir. M.P. Remery

Dr.ir. Michel P. Remery studeerde bouwkunde aan de Technische Universiteit te Delft en theologie aan de Pontificia Università Gregoriana te Rome. Hij publiceert over de relatie tussen liturgie en architectuur. Met zijn boek over de vier architecten Van der Laan plaatst hij hen in de context van hun tijd en de ‘katholieke zuil’.

Een eerder uitgegeven gids met beschrijving van wandelingen door Leiden ("Wandelend Leiden ontdekken met vier architecten Van der Laan") geeft iedereen de kans het werk van deze architecten zelf en ter plaatse te beschouwen.