Excursie: Bezoek aan diverse afdelingen van het Koninklijke NIOZ onder leiding van Prof. Dr. Ir. Hein de Baar, emeritus hoogleraar Oceanografie Groningen en gepensioneerd medewerker Kon. Nioz.

Samenvatting

Na aankomst met de TESO veerboot op Texel met 20 personen gewandeld naar het NIOZ. Aldaar ontvangen door Hein de Baar. Die leidde ons naar diverse afdelingen/locaties.

1. Massaspectrometer en clean room.

Na een korte inleiding door Bridget Zoetemelk konden we in 2 groepen van 10 de massaspectrometer bekijken. Bridget doet proeven met monsters, waarin isotopen gedetecteerd worden. De verhouding van die isotopen van een materiaal (bijvoorbeeld Magnesium) is een maat voor allerlei eigenschappen van dat monster. Bridget maakt hiermee haar Bachelors bij Hogeschool Leiden af. Naast deze ruimte is een Clean Room. Die is zo schoon, dat er niemand in mag. Alleen kijken.

2. Biologische afdeling

In deze afdeling worden uit monsters van de zeebodem allerlei diertjes en plantjes gehaald. Die worden eerst gewoon gewogen door middel van een weegrobot. Daarna gaan ze in een oven (60°C) en daarna wordt de “as” weer gewogen. Al deze gegevens geven informatie over de hoeveelheid voedsel, die aanwezig is in de waddenzee voor vogels en vissen. De eerste robot is door NIOZ zelf ontwikkeld en gebouwd. De nieuwe is een gekochte robotarm. Maar de programmering is door NIOZ gedaan. De robot weet precies in welk bakje wat zit. Voor en na de oven. Loran Kleine Schaars en Youk Greeve deden uitleg.

3. Ultraschoon monstername systeem.

Vervolgens werden we door Edwin Keijzer mee naar buiten genomen. Daar gingen we een container in, waarin een frame met een 24 monstername eenheden. Die eenheden bestaan uit een kunststof cylinder met boven en onder deksels. Die deksels hebben een speciale sluiting die door de hoge waterdruk dicht wordt gehouden. Die druk is op 4 km diepte 400 bar. Tijdens het (langzaam) zakken van het frame zijn die deksels nog open, zodat de eenheid schoongespoeld wordt.

4. Presentatie in Colloquiumzaal

Na een kort filmpje over NIOZ – vooral over zuidpool expedities  – hielden Hung-An (“Stanley”) Thian en Mathijs van Manen een presentatie  over hun werk. Dat ging over ijzer concentraties in de zuidelijke oceaan en de invloed daarvan op algengroei en virussen.

5. Technische werkplaatsen NMF (National Marine Facilities)

Hier werd door Edwin Keijzer en Lorendz Boom uitgebreid uitgelegd en getoond, hoe de monstername systemen voor de diepzee worden ontwikkeld en gebouwd. Een reusachtig frame bestaande uit grote hoepels werd hier gebouwd om op meerdere plaatsen tegelijk op dezelfde diepte een beeld te kunnen vormen van de oceaan aldaar. 3-D dus.

Terug gewandeld naar de TESO veerboot van 16:00, en onder het genot van een Texelse Skuumkoppe biertje de winderige overtocht afgerond.