Sint Maarten en zijn weerstandsvermogen
De afdeling RisicoBeheer en Techniek (RBT) van het KIVI (Koninklijk Instituut van Ingenieurs) bestudeert opvallende gebeurtenissen, analyseert die en tracht wegen te vinden technische risico’s beter te beheersen. RBT wil haar gedachtegoed uitdragen aan andere organisaties die ook belangstelling hebben in risicobeheer en risicomanagement. Op 29 november houdt RBT te Den Haag het Werksymposium Weerstandsvermogen (Resilience). Belangrijke gastspreker daar is mw. dr. ir. Nikki Brand. Zij is betrokken bij de samenwerking tussen de TU Delft, de Rice University Houston en de Texas A&M University in Galveston. Als geen ander kan zij toelichten welke kansen en problemen zich voordoen bij het opbouwen van resilience van een stad, van een gebied, van een industrie. Maar nu eerst Sint Maarten - prooi van orkaan Irma.
 |
 |
| Tweehonderd vijftien kilometer per uur Foto Weather.com |
Hotel Mercure in Marigot, near the Bay of Nettle. |
Op 4 september zag men Irma aankomen. Locatie op de Atlantische Oceaan, kracht en de snelheid waarmee zij zich verplaatste waren nauwkeurig bekend. Voorzien werd dat Irma in de nacht van 7 september Sint Maarten zou bereiken. Dat klopte.
Na vorige orkanen waren werken uitgevoerd om de weerstand van het eiland te verhogen. Elektriciteitskabels liggen in 2017 ondergronds, er ligt minder zeewier dat de inlaten van de koeling van de E-centrale destijds blokkeerde, er waren inmiddels zee afsluitingen gebouwd, veel gebouwen die na vorige hurricanes zijn herbouwd zijn veel robuuster uitgevoerd. Als preparatie op mogelijke storingen is het waterbedrijf reservetanks aan het vullen. Men beseft dat Irma zeer hevig zal zijn.
Na de ramp zal blijken dat het ziekenhuis adequate maatregelen heeft genomen de storm te doorstaan: noodstroom, extra voorraad medicijnen, evacuaties voorbereid. Na de ramp was men goed in staat extra medische hulp te verlenen. Ook de krant The Daily Herald heeft een eigen generator. Helaas viel de productie toch een week uit. Verbindingen waren uitgevallen.
Een ramp van epidemische omvang. Het eiland wordt kaalgeschoren. Alle elektriciteitsvoorziening en telefoonverkeer vallen uit. Drinkwatertoevoer stopt bijna volledig. Tachtig a negentig procent van de huizen en gebouwen wordt verwoest of beschadigd.
Huizen drastisch beschadigd.
Foto Gerben Van Es / AFP / Getty Images Philipsburg
Sint Maarten ondergaat haar geseling. Van de klassieke driehoek van bestuur, politie en brandweer is geen sprake. Er is geen enkele telefonische of digitale verbinding. Het dak van het huis van de premier is weggewaaid. Hij kan zijn ministers en ambtenaren niet bereiken. Scholen gesloten. Plunderaars gaan hun gang. In de jachthaven zijn 200 jachten gezonken. Olie ontsnapt. Materiaal ligt op de bodem van de haven.
Geminga shipyard of Marigot.
Foto Martin Bureau / AFP / Getty Images
Na de storm verandert het leven. Wegen zijn vernield. Stroom is er niet. Huizen beschadigd. Telefoon en internet werken niet. Dat verandert het sociaal verkeer tussen mensen. Kranten kunnen een week lang niet verschijnen. Men weet dus niet dat de tropische stormen José en Maria gevaarlijk dichtbij kwamen en op afstand blijven om daarna elders huis te houden.
Hulp van naburige eilanden, de VS, Nederland, Frankrijk, EU, UN, IMF en een groot aantal organisaties komt langzaam (volgens sommigen wel erg langzaam) op gang. Trucks met watertanks bedienen op diverse locaties de bevolking, 10.000 van de 40.000 bewoners verlaten het eiland. Dat zijn mensen met geld om een dergelijke vlucht te bekostigen, gewoonlijk de hoger opgeleiden, waaraan Sint Maarten nu juist zo veel behoefte heeft in moeilijke tijden. Ook gedetacheerde werkers gaan weg omdat de projecten waaraan ze werkten stil liggen. De economisch minder krachtige bewoners blijven achter. Er zijn veel zieken. Supermarkten zijn leeg door plundering; ze hervatten langzaam hun functie.
Hoe nu?
In tegenstelling tot de materiële schade in Houston, die vooral bestaat uit waterschade, is het hier vooral stormschade. Toegegeven: er zijn bestuurlijke problemen op Sint Maarten. Ook was dit een orkaan van zeldzaam ongekende kracht Toch komen voor ons als technici een paar vragen naar voren, zoals: zou het mogelijk zijn geweest het leidingennet voor drinkwatervoorziening stormbestendig te maken? Hoe komt het dat het verstevigde E-net toch niet zo stevig bleek te zijn? Zou het mogelijk zijn geweest reservemasten voor de telecommunicatie achter de hand te hebben, zodat die kort na de ramp geïnstalleerd hadden kunnen worden? Kun je een bunker bouwen, inclusief verbindingsmiddelen, die overeind blijft, zodat de kern van het landsbestuur beschermd wordt? Kun je een hotline voor de bestuurders installeren? Kun je decentraal noodstroomvoorziening installeren, zodat bij uitval van het net men lokaal toch kan koken en de koelkasten blijven werken?
Ze had toch al niet zo veel huisraad. De koelkast is geroofd.
Foto Ramon Espinosa / AP Isabela de Sagua
Het Werksymposium op 29 november 2017 zal nadere vragen stellen en hopelijk antwoorden geven op deze en andere aandachtspunten. Wat had anders gekund?
Organisational Resilience bestaat uit:
- Proactief risico’s vooraf inventariseren, analyseren, waarderen en vervolgens gezamenlijk preventieve voorzieningen treffen
- Preventief kostenbeperkend ontwerpen
- Prepareren op de dreiging: als het gevaar zich aandient alsnog verdedigende maatregelen nemen om mensen, gebouwen en infrastructuur zo veel mogelijk te beschermen
- Interventie door maatregelen te nemen die vervolgschades beperken
- Nazorg: beredderen; herbouw en schadeherstel achteraf.
Is dat op Sint Maarten goed verlopen? Zo nee, waarom niet?
Welke psychologische aspecten spelen bij een samenleving die zwaar op de proef wordt gesteld? Op het Werksymposium zullen we de binnen KIVI aanwezige technische en andere kennis inventariseren. Na afloop zal RBT de samenvattingen bundelen in een technische notitie.
Mr. Ing. John van der Puil ©
Bestuurslid Afdeling RBT van het KIVI
Portefeuille Analyse & Ontwikkeling
Op persoonlijke titel.