Frank Biesboer
Van onderzoek naar praktische toepassingen: als ingenieurs ontdekken we constant hoe we onze samenleving kunnen verbeteren. De maatschappij rekent op ingenieurs en hun verbeeldingskracht. De vakgebieden van ingenieurs hebben een direct effect op welzijn en het alledaagse leven. Zo bijzonder als deze prestaties zijn, zijn er zeker net zo veel grote uitdagingen en mogelijkheden nog te verwezenlijken. In het Maatschappelijk Platform praten we hierover.
Ingenieurs-dilemma
Frank Biesboer, hoofdredacteur De Ingenieur
Deze week werd ik gebeld door een journalist van het Nederlands Dagblad. Die wilde in zijn zaterdagkrant nog eens stilstaan bij een half jaar sjoemelsoftware van Volkswagen. Al googelend was hij erachter gekomen dat ik de enige was die op het web had geschreven over de rol van ingenieurs in het schandaal. ‘Waarom dat onderwerp?’, vroeg hij. Omdat het bij Volkswagen de ingenieurs zijn die ervoor zorgen dat het bedrijf auto’s levert die goed rijden, betrouwbaar zijn, kortom, die techniekontwikkeling ten dienste stellen van een beter product. En nu hebben diezelfde ingenieurs hun technische vernuft ingezet om de kluit te belazeren. Ik vond het nodig te signaleren dat het kennelijk voor ingenieurs mogelijk is zomaar de knop om te zetten, van de stand ‘doe goed’ naar de stand ‘pleeg bedrog’.
Het kan zijn dat de ingenieurs bij VW hebben geprotesteerd maar daar geen succes mee hadden, VW moet nog komen met zijn rapportage hoe-is-het-zo-ver-gekomen. En hier komt het belang van een ingenieursvereniging om de hoek kijken. Buiten het bedrijf is dat de enige plek waar dit onderwerp bespreekbaar is: hoe ver ga je met opdrachten die tegen je ingenieursgevoel indruisen, waar leg je de grens van wat je nog wel aan je oud-studiegenoten of je kinderen wilt verantwoorden? ‘Of ik veel reacties heb gehad’, vroeg de journalist van het Nederlands Dagblad. Niet direct, maar wie erover begon nam onomwonden het woord schande in de mond. ‘Zoiets hoort niet bij de ethos van de ingenieur.’ Zou er soortgelijk bedrog in Nederland zijn? Wie voorbeelden kent, mijn emailadres is frankbiesboer@ingenieur.nl. En voor Volkswagen is inmiddels duidelijk: hadden ze nagedacht wat de gevolgen zouden zijn mocht het gesjoemel uitkomen, dan hadden ze zich wel honderd keer bedacht. Die risicoanalyse is duidelijk niet gedaan, en dat getuigt weer van een gebrek aan ingenieursdenken.