Gerd Jan Frijters
Er zijn veel onderwerpen waarbij de input van ingenieurs bijdraagt aan het inhoudelijke debat. In deze column onderzoeken we een maatschappelijk vraagstuk waarbij het ingenieursperspectief wordt belicht door diverse gastschrijvers. De komende maanden gaan we met het thema “veiligheid omtrent terrorisme” aan de slag. Een zeer actueel thema, zeker naar aanleiding van de aanslagen in Parijs en Brussel, waardoor veel mensen zich steeds meer zorgen maken over onze veiligheid. Maar hoe kun je nu als ingenieur bijdragen aan veiligheid omtrent terrorisme?
Column: Leven met risico’s (of in control zijn?)
Het werk van een ingenieur is doorspekt met het inschatten en beheersen van risico’s. In mijn dagelijkse werk als veiligheidsadviseur merk ik dat het niet eenvoudig is voor een ingenieur om alle risico’s en alle compliance vraagstukken in een technisch project te overzien. Een voorbeeld van de gevolgen hiervan:
Bij de oplevering van een fabriek blijken 4.000 afsluiters te missen om bepaalde gevaarlijke vloeistofstromen veilig te kunnen stellen en leidingen leeg te kunnen drainen. Hoe voorkom je dit nu?
Risico’s en compliance vraagstukken komen voor op de gebieden Veiligheid, Gezondheid, Welzijn, Milieu en Kwaliteit. Met compliance bedoel ik het voldoen aan interne en externe wetgeving, normen en afspraken.
Het resultaat van een technisch project is een object, bijvoorbeeld een nieuwbouw-fabriek, -installatie, -machine of -productielijn. Een project kan ook zijn een modificatie of uitbreiding op een bestaande installatie of machine. Projecten zijn vaak gekoppeld aan een MoC (Management of change) procedure.
Als het gaat om grote technische projecten met meerdere toeleveranciers gaan zaken geregeld mis. Afspraken met toeleveranciers worden te laat in het project gemaakt, heldere afspraken over toepassing van wet- en regelgeving of stand der techniek wijken af of de kennis bij opdrachtgever ontbreekt om afwijkingen van de norm te ontdekken. En dat levert stress op, meestal aan het eind van het project.
Ook kunnen nieuwe risico´s geïntroduceerd worden bij het samenstellen van een installatie of machine uit meerdere delen tot een functioneel geheel, bijvoorbeeld een productielijn. Ook al voldoen de deelmachines aan de Europese veiligheidseisen, de samengestelde lijn hoeft daarmee niet per definitie ook aan de CE-eisen te voldoen (‘CE + CE ≠ CE’). Denk bijvoorbeeld aan een doorgelust noodstopcircuit: de zwakste schakel bepaalt de sterkte van de ketting. Een ander voorbeeld is beperkte bereikbaarheid door naast geplaatste delen.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van alle acties op het juiste moment in een project. We noemen dit compliance management. Doe er uw voordeel mee.
