ZZP'er... Back in the future!

Henk Wesselo, directeur FNV Zelfstandigen hield op 18 juni in het hoofdkantoor van de FNV te Utrecht voor een groep zelfstandige KIVI ingenieurs een vurig betoog over de flexibilisering van de arbeidsmarkt en de rol van de zelfstandig professional. Een stukje geschiedenis, een blik achter de politieke schermen, maar ook praktische zaken zoal VAR, AOV en pensioen. Dat deze onderwerpen actueel zijn in de dagelijkse praktijk van de Zzp’er bleek uit de levendige gesprekken tijdens de pauze en de borrel.

Henk Wesselo, zelf ook Zzp-er, had zijn slides bewust thuis gelaten en beloofde een interactieve sessie. Om de rol van de Zzp’er in context te plaatsten gaf Henk de aanwezigen een korte geschiedenisles over het ontstaan van het arbeidscollectief en de cao. De emancipatie van de arbeider, de rol van de bonden hierin en de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Een stuk geschiedenis wat de rol van de Zzp’er in een ander perspectief neerzet. Het is duidelijk dat Henk, met een lange carrière in o.a. HRM, een zeer goede dossierkennis en kennis van zaken heeft. Zijn 1,5 durende betoog was vol overtuiging, passie en chronologisch opgebouwd waardoor de aanwezigen de huidige positie van en discussies over de Zzp’er beter konden plaatsen.  

Momenteel is er een tweedeling, een verzuiling in de Nederlandse arbeidsmarkt. Tussen de politiek partijen, links versus rechts, tussen de werkgevers- en de werknemersorganisaties, een spanningsveld tussen de collectieve arbeidsovereenkomst en de individuele overeenkomst van opdracht. Een tweedeling waarin de rol van Zzp’er als hefboom wordt gebruikt. De ‘collectieven’ zien de Zzp’er als een afbraakproduct van de lang (100 jaar) en duur bevochten cao’s. Zij zien de Zzp’er als een product van de werkgevers met het doel om lagere loonkosten te realiseren. Daarentegen zien de werkgevers de opkomst van de Zzp’er als een onvermijdelijke tegenbeweging noodzakelijk om de kostbare cao’s af te slanken naar arbeidsovereenkomsten die voldoen aan de eisen van de tegenwoordige tijd. Zij vinden dat de moderne arbeider zelf risico’s kan afdekken en pensioenen kan regelen, zij zien de Zzp’er als een zelfbewuste arbeider die zelfredzaam is. Een visie die in de praktijk maar ten dele waar blijkt te zijn. Niet alle Zzp’ers zijn namelijk in staat om voor zichzelf een goede onderhandelingspositie te realiseren. Een positie die niet zelden leidt tot lage uurtarieven en volgens sommige op het randje van uitbuiting. Hierdoor wordt het  het duur voor deze groep Zzp’ers om risico’s zoals arbeidsongeschikt af te dekken en pensioenen op te bouwen. Uit onderzoek blijkt dat een andere grote groep onder de Zzp’ers nog niet heeft nagedacht om zich te verzekeren of wenst zich niet te verzekeren. In de praktijk leiden deze situaties regelmatig tot een bijstandssituatie, en dus tot een druk op het sociaalstelsel omdat de uitkeringen door de ‘verzekerden’ moeten worden opgebracht. De discussie van bescherming enerzijds en flexibilisering anderzijds is nog niet ten einde en de verzuiling zal nog wel even doorgaan.

Met dit perspectief in het achterhoofd werd na de pauze verder in gegaan op de VAR/BGL discussie, de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en het ZZP pensioen. Onderwerpen die de aanwezigen in hun dagelijkse praktijk tegenkomen gezien het aantal vragen en interessante discussies. Zaken waarin FNV Zelfstandigen fiscaal en juridische ondersteuning maar ook producten biedt. Tijdens de borrel ontstonden er geanimeerde gesprekken en werd de aanwezige fiscalist van FNV Zelfstandigen veelvuldig om zijn advies gevraagd. Rond de klok van 22:00 uur werden we vriendelijk doch dwingend verzocht door een zelfredzame bewaker om het pand te verlaten. Op de valreep verontschuldigde Henk Wesselo zich over het feit dat hij het interactief karakter van de lezing niet had kunnen waarmaken door zijn vurig betoog. Hij bood aan om nog eens voor KIVI te komen spreken met het doel om veel vragen te beantwoorden. Henk hier houden wij je aan!