In België heerst weer ongerustheid over de mogelijke uitval (black-out) van een deel van het elektriciteitsnet. De gevoelige periode valt tussen einde oktober en einde november, wanneer zes van de zeven Belgische kernreactoren onbeschikbaar zullen zijn.
Op windstille en rond die tijd van het jaar ook donkere piekmomenten kan er dan onvoldoende binnenlandse productie en invoercapaciteit voor buitenlandse stroom bestaan om de Belgische vraag te dekken. In zulke gevallen kan dan het afschakelplan in werking treden. Om een volledige nationale black-out te vermijden worden dan alternerend en in cascade bepaalde regio’s losgekoppeld.Het is echt wel de omgekeerde wereld. Terwijl versleten kerncentrales tien jaar of langer worden opengehouden, zijn in 2015 gascentrales en warmtekrachtkoppelingscentrales uit dienst gehaald.
In België doet zich een unieke situatie voor: deze winter is stroom zo schaars, dat de nationale netbeheerder Elia liet weten, dat de leveringszekerheid niet altijd gegarandeerd is. Wat is er aan de hand bij onze zuiderburen en wat merkt Nederland hiervan? Een "Black-out" dreigt, want een strategische reserve is er deze winter niet. Federaal energieminister Marie-Christine Marghem (MR) had begin september besloten hiervoor, in tegenstelling tot de voorbije jaren, geen contracten af te sluiten. “Net alsof je de brandverzekering opzegt omdat het drie jaar niet heeft gebrand,” zegt windenergiepionier Chris Derde, oprichter van groene stroombedrijf Wase Wind. “En omdat ze zolang gewacht heeft met die beslissing is er ook geen tijd meer om nog alternatieve productiecapaciteit te installeren. Een grote centrale bouwen vergt jaren, maar het operationeel maken van kleinere gasturbines en sommige andere oplossingen kan sneller gebeuren, zij het evenmin binnen een tijdspanne van twee maanden.” Derde vermoedt dat Marghem heeft toegegeven aan de druk vanuit de industrie, die gekant is tegen verhoging van de elektriciteitsprijs die het vastleggen van een strategische reserve zou betekenen. Marghem verdedigt haar beleid met het argument dat op een na alle centrales die (nu) in aanmerking zouden komen voor de strategische reserve al op volle toeren draaien.
Het is echt wel de omgekeerde wereld. Terwijl versleten kerncentrales tien jaar of langer worden opengehouden, zijn in 2015 gascentrales en warmtekrachtkoppelingscentrales uit dienst gehaald, zoals te lezen in in het artikel "Waarom gascentrales sluiten en oude kerncentrales langer openhouden…?" van Solidair in 2015. De kans op uitval is relatief groot, als meegenomen dat op 10 juni 2018 alle kerncentrales in België waren uitgevallen, zie artikel "Vlaanderen stapt (tijdelijk) uit kernenergie" (bron Fluxenergie)
Import uit Nederland
“Op korte termijn kunnen misschien wel de Nederlandse centrales Claus C (Maasbracht) en Sloecentrale (Vlissingen) op het Belgische net worden aangesloten,” meent Derde. Tot nog toe is de Belgische regering niet ingegaan op het aanbod hiervoor van respectievelijk RWE en Delta.
In elk geval stuwt de ongeplande uitval van zoveel kernreactoren de elektriciteitsprijs op de groothandelsmarkt op. Dat benadeelt eindafnemers met variabele prijscontracten en leveranciers die veel vaste prijscontracten hebben afgesloten.
Beton rot, leiding lekt
De kernreactoren Tihange 2, Tihange 3 en Doel 4 kampen met betonrot in de bunker naast de reactor en liggen sinds kort stil. Doel 1 en 2 zijn al langer buiten werking. In april was er radioactief water vrijgekomen via een lek in het reservekoelsysteem van Doel 1. Bij het aanpak van dit probleem werd ook degradatie een soortgelijke leiding in Doel 2 waargenomen, zodat deze reactor preventief werd uitgeschakeld. Tihange 1 is in november aan een geplande onderhoudsbeurt toe.
De heropstart van Doel 1 is gepland op 10 december. Doel 4 en Doel 2 volgen op respectievelijk 15 en 31 december. Tihange 3 zou begin maart 2019 weer moeten draaien, Tihange 2 pas begin juni. Alleen Doel 3 –een van de zogenaamde scheurtjesreactoren– blijft in principe gedurende de rest van dit jaar onafgebroken actief.
Nu eind december blijkt het tekort aan vermogen 3000 MW in België. Als het koud is in Frankrijk, slurpt dit per graad Celsius 2200 MW op! Dit vermogen heeft Frankrijk ook waarschijnlijk niet bij koud weer!
Dit jaar is het een fabeltje om (reserve) vermogen “uit het buitenland” te halen. Wij (Nederland) moeten dit jaar België maximaal assisteren via onze (kolen)centrales! Even afwachten wat het gaat worden.
