Techniek Parkstad Theater Heerlen

Verslag van de excursie KIVI Regio Limburg Zuid naar het Parkstad Limburg Theater Heerlen.

Al ruim voor 15.00 stonden de eerste deelnemers te wachten bij de Artiesteningang van het Parkstad Limburg Theater in Heerlen. We werden gastvrij ontvangen door de beide gastvrouwen van het theater. Voor alle deelnemers was er koffie of thee en een lekker stuk Limburgse vlaai. Om 15.15 was de grote groep (37 deelnemers) bij elkaar en vertrokken wij voor onze rondleiding door het theater.

Onze gastvrouw Babs Collaris vertelde enthousiast over de overgang van het vroegere theater van Heerlen aan de Klompstraat tot de in 1961 geopende, nieuwe schouwburg van Heerlen.  Heerlen is er bijzonder trots op dat dit mooie gebouw aan het Burgemeester van Grunsvenplein een ontwerp is van de Heerlense architect Peutz. In Kerkrade wordt haar zustertheater momenteel grondig verbouwd en onder andere aangepast aan de nieuwste Arbo-eisen.

We begonnen de rondleiding in het huidige, gezellige theater café, met ruim 100 zitplaatsen en een vierde podium. Dit podium is geschikt voor kleine producties maar met name voor muziekoptredens tijdens de nazit voor bezoekers, die nog niet meteen naar huis willen gaan, na de voorstelling. Het theater café van het huidige theatergebouw was de kleine zaal van het oorspronkelijke theater uit 1961. Mevrouw Collaris weet treffend allerlei wetenswaardigheden over de volledige interne renovatie van het huidige theater in de jaren 2005 tot en met 2007 te vertellen. De essentie van het oorspronkelijk ontwerp en het gebouw van Peutz is prachtig in stand gehouden, terwijl het interieur van het PLT Heerlen volledig is vernieuwd. Zo zijn er nu 3 verschillende zalen in het theater ter beschikking van de artiesten of producties. De kleinste ING zaal, de middelgrote / flexibel grote Limburgzaal en de grote RABO zaal op de eerste verdieping van het gebouw, met nog twee extra balkons in deze zaal.

De kleine ING zaal is vooral geschikt voor kleine producties met maximaal 145 bezoekers. De Limburgzaal is zeer flexibel ontworpen, met in een verschillende gedeelten verticaal verstelbaar vlak vloeroppervlak. Deze zaal is geschikt voor voorstellingen tot 400 zitplaatsen of, na inschuiven van de zitplaatsen tot een compact pakket ‘in de wand’, voor maximaal 1200 staanplaatsen. Vanwege de ‘droge’ akoestiek is deze zaal uitermate geschikt voor popconcerten.  De uitgebreide rekkenbank met 32 stangen voor decordelen en de met een vernuftig liftsysteem instelbare vloer maken het mogelijk om een maatwerkoplossing te bieden voor alle mogelijke artiesten: popbands met hun apparatuur, dansvoorstellingen of zoals 20 januari 2017 een Amsterdamse Barok opera.

Iedere zaal beschikt over een zo universeel mogelijke basisinstallatie voor licht en geluid, met spots van diverse lichtsterkte en mogelijke filters en luidsprekerboxen in de wanden van die zaal. Samen met de mensen van de ‘crew’, de technische mensen van de betreffende productie wordt de basisinstallatie van de zaal dan gecombineerd met de eigen faciliteiten van deze productie. Na het opbouwen en tijdens de repetitie wordt dan de fijn afstelling bepaald en wordt het draaiboek voor de voorstelling helemaal afgerond en vaak geprogrammeerd in de moderne theater computers.

Heel uitvoerig werden we in en bij de RABO zaal bijgepraat door de beide heren Rocco Malherbe Manager Technische Dienst en Jurriaan Reink, de eindverantwoordelijke  voor de hijswerkzaamheden van de decors en de beide, inpandige vrachtwagenliften van het PLT Heerlen. Deze RABO zaal heeft meer dan 1000 zitplaatsen (1064) en is daarom ook geschikt voor de grote rondtrekkende musicalproducties in Nederland en grote producties zoals bij voorbeeld ‘War Horse’, of recentelijk ‘de Notenkraker’ op een ijsvloer of Opera’s met grote orkesten of andere vergelijkbare grote binnenlandse of buitenlandse producties. Deze zaal beschikt over een orkestbak, die in grootte instelbaar is. De ruimte voor de orkestbak gaat echter natuurlijk ten koste van zitplaatsen vooraan in de RABO zaal. De RABO zaal beschikt ,na de grondige verbouwing, over een uitstekende akoestiek, dankzij allerlei technieken zoals een variabele geluidkamer voor de orkesten op het podium, de speciale vocht vernevelaars, de akoestische panelen in de zijwand van de zaal en de 160 luidsprekerboxen in de zaal. Via deze luidsprekers in de zijwand kunnen de akoestische prestaties van het theater elektronisch verder worden geoptimaliseerd bij repetities en desnoods nog tijdens de voorstelling. Er zijn in de 3 zalen honderden theaterspots met vermogens van  1000 W tot 5000 W.  LED licht voor theaters is nog onvoldoende ontwikkeld.

Ingegaan werd op de vaak lange voorbereiding van een theaterproductie, vanaf het boeken van een nieuwe productie voor een nieuw theaterjaar. Eerst wordt op basis van de wensen van de theaterproductie een eerste versie gemaakt voor het hijsplan van de benodigde decorstukken, het eerste lichtplan en het eerste geluidplan. Naarmate de productie dichter bij haar uitvoering komt, worden deze plannen steeds gedetailleerder uitgewerkt. Er werd geduldig en in detail ingegaan op vragen van onze geïnteresseerde bezoekers. Het werd ons duidelijk dat het hijsplan feitelijk het belangrijkste onderdeel is van een theaterproductie. Vervolgens werd ingegaan op hoge veiligheidseisen van de gebruikte theater apparatuur: je bent aan het hijsen boven de hoofden van mensen met decorstukken, die tot 500 kg per rekstang kunnen wegen.

Het letterlijke hoogtepunt van de rondleiding was het bezoek aan de lieren op ruim 20 meter boven de podiumvloer in de RABO zaal. Hier staan 64 rekken voor de producties ter beschikking, die bediend kunnen worden vanaf het podium met een apart controlepaneel. Alle hijswerkzaamheden zijn uitgevoerd conform de veiligheidsstandaard Safety Integrity Level 3 (hoge betrouwbaarheid apparatuur en beveiligingen en altijd dubbele beveiligingen) om ongevallen zoveel mogelijk te kunnen uitsluiten. Onder andere de akoestische geluidkamer van de RABO zaal kan met deze hijsinstallatie op haar plaats worden gehesen en na de voorstelling weer in haar ruststand worden gebracht.  De installatie wordt bediend door 64 lier motoren van 15 KW per stuk.

Als afsluiting willen wij de betrokken medewerkers van PLT van harte bedanken voor hun buitengewoon enthousiaste manier van spreken en rondleiden: mevrouw Babs Collaris, de heer Rocco Malherbe, de heer Jurriaan Reink en ook niet te vergeten mevrouw Carla Mak, die deze buitengewoon interessante middag voor ons heeft georganiseerd!

Met een voucher voor een kennismakingsvoorstelling in februari 2017, verlieten de laatste bezoekers met een tevreden gevoel om 18.35 het theater.

Jan Weerts, Bestuurslid Activiteiten KIVI Regio Limburg Zuid