Einstein Telescoop, R&D-lab ETpathfinder

De Einstein Telescoop

De Einstein Telescoop wordt een geavanceerd observatorium voor de detectie en bestudering van zwaartekrachtsgolven. Deze vervormen volgens de algemene relativiteits-theorie van Albert Einstein de ruimte waar deze doorheen bewegen. Deze zwaartekrachts-golven laten ons nu op een geheel nieuwe en veelbelovende manier naar het heelal kijken.

De ondergrondse Einstein-telescoop is bedoeld om signalen uit de fase direct na de oerknal te verzamelen en de aard van extreem zware objecten zoals neutronensterren en zwarte gaten te bestuderen. Het observatorium is daarom van groot belang voor de internationale natuur en astronomie. De bouwkosten worden geraamd op 1 miljard euro en de schaalgrootte is te vergelijken met het natuurkundig onderzoek complex CERN bij Genève.

Om zwaartekrachtgolven te detecteren, meet de Einstein Telescoop lengte-veranderingen in 3 tunnels van elk 10 kilometers lang die, in de vorm van een gelijkzijdige driehoek, ongeveer 200 tot 300 meter onder de grond komen. In de tunnels schijnen laserstralen die elkaar normaal gesproken neutraliseren, tenzij er een zwaartekrachtsgolf is gepasseerd die de ruimte vervormd heeft. Het resulterende lichtsignaal vormt de vingerafdruk van een zwaartekrachtsgolf en bevat informatie over de signaalbron, bijvoorbeeld de vorming van een zwart gat of botsende neutronensterren.

Artist Impression van de Einstein-Telescoop

De grensregio van Nederland, België en Duitsland is in beeld als mogelijke locatie. Dit is vanwege de rust, de stabiele bodem, en het sterke ecosysteem van kennisinstellingen en hightech bedrijven.

ETpathfinder: een uniek R&D-lab

De Einstein Telescoop moet veel nauwkeuriger worden dan de bestaande zwaartekrachtsgolfobservatoria. Hiervoor zijn nieuwe en betere technologieën nodig, die voor een deel nog ontwikkeld moeten worden. Dit gaat plaatsvinden in een speciaal R&D-lab: de ETpathfinder, een internationaal lab in Maastricht, waar technologie voor toekomstige zwaartekrachtsgolfdetectoren ontwikkeld en getest wordt.

Hier zullen wetenschappers en bedrijven samen werken aan vacuüminstallaties, koeling, spiegels & spiegelcoatings, trillingsdempers en meet- en regelsoftware. Hoewel het gaat om technologie voor zwaartekrachtsgolfmetingen, zal dit lab nieuwe kennis opleveren die breder toepasbaar is.

De ETpathfinder bestaat uit een grote stofvrije hal met een stabiele temperatuur: een cleanroom. Hierin kunnen de komende zestig jaar verschillende vormen van laserinterferometers worden opgesteld. De hoofdopstelling zal bestaan uit twee armen van elk 20 meter lang. Dat is niet genoeg om zwaartekrachtsgolven waar te nemen, maar wel om allerlei technieken te ontwikkelen en testen.

Programma:

Dr. Frank Linde, programmaleider zwaartekrachtsgolven bij Nikhef, voormalig Nikhef-directeur,zal in zijn presentatie de Einstein Telescoop en de ETpathfinder en het onderzoek dat hiermee gedaan wordt nader toelichten.

Bij een groep groter dan 30 personen zal een plenaire sessie plaatsvinden in de nabij de ETpathfinder gelegen aula en vervolgens in 2 groepen naar de visitorsgallery  worden gegaan van waaruit de ETpathfinder goed te bezichtigen is.

Inloop is om 15.00h met koffie/thee en vlaai en we starten om 15.30h met beoogd einde (afhankelijk van vragen) om 17.30h.

Bijzonderheden:

• Voor meer informatie: https://www.einsteintelescope.nl/etpathfinder/.
• Voor deze excursie zijn ook onze collega’s van het VDI Duitsland, Niederrheinischer Bezirksverein uitgenodigd
• Routebeschrijving, samen met een foto van de toegangspoort die toegang geeft tot de parkeerplaats vindt u via de volgende link: routebeschrijving.

Met vriendelijke groet,
Frans Thoolen
Voorzitter KIVI  Noord- en Midden Limburg